Czy można zaplanować jedzenie?

Nieprawidłowe relacje z jedzeniem są przeszkodą na drodze do zdrowia i zdrowej sylwetki. Aby przywrócić je do stanu, który będzie nam sprzyjał musimy się do- wiedzieć - do czego wykorzystujemy jedzenie? „Zdrowe odżywianie” to przede wszystkim zdrowe, racjonalne podejście do tematu odżywiania.

Jedzenie dostarcza energii, jest naszym PALIWEM, niezbędnym do życia - wytworzenia siły mięśni i ogrzania organizmu; dostarcza materiałów do budowy i na- prawy naszego ciała oraz usunięcia odpadów. Każdy oddech, każda myśl i każdy ruch zużywa ściśle określoną ilość energii, czyli właśnie paliwa.

Wszystkie nasze procesy życiowe (ruch, oddychanie, reakcja na bodźce, wzrost, wydalanie, rozmnażanie) potrzebują odpowiedniego paliwa, czyli odpowiedniego pożywienia. Tak, jak i w innych dziedzinach, efekt pracy jest tak dobry, jak jakość dostarczonych do niej materiałów. Aby nasze komórki działały perfekcyjnie, po- trzebują odpowiedniego pokarmu w odpowiednich ilościach.

Dawniej ludzie jedli, żeby mieć siłę do pracy, dziś jedzenie staje się również „lekarstwem” na trudne emocje. W sytuacjach obniżenia nastroju, samotności, smut- ku pełni funkcję „pocieszyciela”. W chwilach przeżywania nadmiernego stresu lub złości – zmniejsza napięcie, wpływa na jego rozładowanie i pomaga przywrócić równowagę.

Są osoby, które pod wpływem negatywnych emocji jędzą więcej, są też takie, u których zmniejsza się chęć do jedzenia. Na przykład: niektórzy odczuwając złość, jedzą bardziej kompulsywnie niż kiedy czują strach lub smutek. Jedzą, aby usunąć nieprzyjemne odczucia lub doznania. Pod wpływem lęku, smutku i zmęczenia jedzą mniejszą ilość pokarmu, ale kiedy towarzyszy im uczucie nudy – jedzą stanowczo więcej, niż zwykle. Najczęściej są to produkty o wysokiej zawartości cukru (czekolada, ciastka, cukierki). Ale wybieramy również przekąski, zarówno słone jak i słodkie, oraz pijemy coraz więcej alkoholu.

Nie każdy z nas ma świadomość, że z jedzeniem emocjonalnym można sobie poradzić. Przede wszystkim potrzebujemy rozpoznać swoje emocje, nazwać je i za- akceptować ich obecność. To pierwszy krok do uzdrowienia swoich wzorców zachowania i jedzenia. Musimy określić i zrozumieć „wyzwalacze”, które wywołują niekontrolowane jedzenie, a następnie opracować działania, które pomogą się z tym uporać.

W tym procesie i jego zrozumieniu należy skorzystać z pomocy dietetyka.

Dietetyk w przeważającej mierze pełni rolę edukatora, dostarcza informacji na temat zdrowego żywienia zarówno dla osób zdrowych, jak i chorych. Jednak głów- nym zadaniem dietetyka jest działanie na rzecz zmiany zachowań żywieniowych tak, aby były one korzystne dla zdrowia pacjenta.

Czynniki sugerujące, że warto się umówić do specjalisty żywienia to np.:

• Chęć nauki zdrowych nawyków żywieniowych, poszerzenia świadomości żywieniowej.
• Uzyskanie wiedzy na temat produktów spożywczych, umiejętność czytania etykiet, dokonywania zakupów spożywczych.
• Nadwaga i planowanie odchudzanie.
• Przebyte różne diety, nieudane próby redukcji masy ciała i nawracający efekt jo-jo.
• Poprawa samopoczucia i odżywienia organizmu – stanu skóry, włosów
• Poprawa wyników badań w różnych jednostkach chorobowych i zaburzeniach.
• Planowanie ciąży, przygotowanie organizmu poprzez odpowiednie odżywianie.
• Zdiagnozowana alergia lub nietolerancja i chęć uzyskania wskazówek na temat odżywiania w ich przebiegu.
• Zaburzenia odżywiania – anoreksja, bulimia, jedzenie kompulsywne, zespół nocnego jedzenia (tu często potrzebna jest kompleksowa terapia z udziałem psy- chologa, psychiatry).
• Uzyskanie wsparcia, motywacji w procesie odchudzania.

Tak więc – bez względu na to, czy jesteś zdrowy czy chory - jeśli szukasz owocnych i efektywnych porad dla siebie oraz chcesz zaplanować jedzenie, skieruj się do specjalisty zajmującego się problematyką diety.

Mgr Aneta Falczyńska dietetyk kliniczny