Osobowość borderline i zaburzenia nastroju
Zaburzenia osobowości typu borderline (BPD) stanowią złożony problem zdrowia psychicznego.
Temu typowi osobowości towarzyszy nierozłącznie duże nasilenie objawów depresyjnych i lękowych.
Podawane leki przeciwdepresyjne nie dają jednak takiej skuteczności, jak w przypadku leczenia osób bez BPD.
Podstawowymi cechami charakteryzującymi to zaburzenie są:
- duża chwiejność emocjonalna i zmienność nastrojów,
- zwiększona impulsywność w działaniach
- duża trudność w budowaniu stabilnych relacji z innymi osobami.
Styl życia ukierunkowany jest na stresujące zdarzenia. Osoby te, same produkują swój stres lub poszukują sytuacji stresowych. Mają słabe zdolności korzystania ze wsparcia społecznego, unieważniają relacje, nawet te bliskie, same będąc bardzo wrażliwymi na krytykę i zranienia.
Objawy te pojawiają dużo wcześniej niż same objawy depresji. Rozpoczynają się już w dzieciństwie lub w wieku dojrzewania, utrzymują się w wieku dorosłym.
Już w we wczesnej adolescencji, między 12 a 14 rokiem życia możemy obserwować cechy BPD.
Zmiany nastroju u osób z BPD mają bardziej chwiejny przebieg niż u osób z epizodem depresyjnym, przewlekają się, są one bardziej zależne od wydarzeń życiowych. Duży wpływ na samopoczucie mają relacje interpersonalne. Konflikty destabilizują nastrój. Czas trwania stanów obniżonego nastroju jest co prawda krótszy niż u osób bez BPD - często trwa kilka godzin - może jednak przebiegać bardziej dramatycznie. Zaburzenia depresyjne nasilają bowiem impulsywność u tych osób. Stany emocjonalne są nieprzewidywalne, zmieniają się z godziny na godzinę.
Pacjenci z BPD bardzo często dokonują samouszkodzeń w chwilach pogorszenia nastroju. Emocją często towarzyszącą jest złość.
Mniej wyraźne są objawy neurowegetatywne, takie jak poczucie braku energii, zwiększona męczliwość, nadmierna senność lub bezsenność, zmniejszenie lub zwiększenie łaknienia wraz ze zmianami masy ciała (nie należy mylić z zaburzeniami odżywiania typu bulimii).
Leczenie farmakologiczne jest mniej efektywne. Objawy depresyjne zdecydowanie słabiej wycofują się pod wpływem leków przeciwdepresyjnych. Trudniej jest uzyskać remisję. Farmakoterapia jest znacząca w okresie ostrych dekompensacji, dalsze jej stosowanie może przyczynić się do powstrzymania kolejnych.
Częstotliwość wahań nastroju zmniejsza się wraz z wiekiem. Zwykle w wieku „średnim” chwiejność emocjonalna i nieprzewidywalność istotnie redukują się.
Leczeniem z wyboru powinna być psychoterapia. Ważne są też, interwencje społeczne w ramach społeczności terapeutycznej.
Połączenie trzech sposobów oddziaływania terapeutycznego czyli psychoterapii, socjoterapii i wsparcia farmakologicznego daje największe szanse pomocy osobie z BPD cierpiącej na zaburzenia nastroju.
Katarzyna Pycio