SEX-0-HOLIZM


klawisz klawiatury

Uzależnienie od seksu, pornografii, masturbacji, hiperseksualność, nimfomania, donżuanizm, kompulsywne zachowania seksualne to różne określenia dla tego samego problemu, jakim jest utrata kontroli nad zachowaniami, popędami i fantazjami seksualnymi. Prowadzi ona do dominacji potrzeb seksualnych nad innymi aspektami życia, czyli pracą, nauką, relacjami społecznymi, rodzinnymi, zdrowiem, pasjami, zainteresowaniami.

Problem ten dotyka 3-6% populacji, 4 razy częściej występuje u mężczyzn niż u kobiet. Jego rozpowszechnienie z dekady na dekadę ulegało wzrostowi. Badacze upatrują przyczyny w zmianach społecznych - seksualność przestała być tematem tabu, a tym samym zaczęto mówić o problemach z nią związanych oraz z rozpowszechnieniem i łatwą dostępnością do internetu. Dla osób uzależnionych od seksu internet ma dużo zalet: jest anonimowy dla użytkowników, istnieje łatwa dostępność do treści seksualnych oraz przystępność finansowa.

Mężczyźni najczęściej zgłaszają kompulsywną masturbację, nałogowe korzystanie z internetu, przygodne i płatne kontakty seksualne oraz zachowania parafilne (w tym pedofilne i zoofilne).

Kobiety natomiast prezentują nałogowe zaabsorbowanie fantazjami seksualnymi, zachowania uwodzące, prowadzące do wielu romansów oraz zachowania sadomasochistyczne.

Często z seksoholizmem współistnieją: uzależnienie od środków psychoaktywnych (narkotyki, dopalacze, alkohol), zaburzenia nastroju, zaburzenia lękowe, zaburzenia obsesyjno- kompulsyjne oraz zaburzenia osobowości.

O rozpoznaniu seksoholizmu decyduje występowanie uporczywego wzorca opierającego się o niepowodzenie w kontrolowaniu impulsów, popędów i zachowań seksualnych (co najmniej 1 z 4 elementów) utrzymujący się minimum pół roku:

1. Centralnym punktem życia danej osoby staje się sfera seksualna (pojawiają się zaniedbywania obowiązków, zainteresowań, problemów zdrowotnych, rodzinnych, osobistych).
2. Nieudane próby kontrolowania lub ograniczania zachowań seksualnych.
3. Angażowanie się w powtarzające się zachowania seksualne mimo negatywnych konsekwencji (np. rozpad związku, choroby przenoszone drogą płciową, utrata pracy, rosnące zadłużenie itp.)
4. Angażowanie się w zachowania seksualne mimo braku satysfakcji.

Patrick J. Carnes – amerykański lekarz specjalizujący się w zagadnieniach dotyczących uzależnień, zwłaszcza uzależnienia seksualnego opracował test do wykrywania tego rodzaju uzależnienia – SAST (Sexual Addiction Screening Test). Składa się on z 25 punktów i pozwala ustalić, czy zachowanie badanej osoby ma charakter uzależnienia, czy jest po prostu przejawem intensywnego życia płciowego.

Z badań amerykańskich wynika, iż 97% dorosłych osób z hiperseksualnością było w dzieciństwie emocjonalnie wykorzystanych, 81% seksualnie wykorzystanych, 72% fizycznie wykorzystanych.

Seks dla pacjentów hiperseksualnych nie jest przyjemnością, jest czynnością przymusową. Często osoby uzależnione od seksu mają wysoki poziom lęku, czują się osamotnione i bezwartościowe, a czynności seksualne są jedynym znanym, szybkim sposobem rozładowania napięcia emocjonalnego. Osoby kompulsywnie masturbujące się mają problem z rozróżnieniem napięcia emocjonalnego i napięcia seksualnego.

Istnieje kilka hipotez dotyczących przyczyn hiperseksualności, w grę wchodzą czynniki psychologiczne, biologiczne (układ nagrody, czyli zmniejszenie aktywności brzusznego prążkowia w OUN), środowiskowe, medyczne (uszkodzenie płatów czołowych, ciał migdałowatych, zmiany w płatach skroniowych, faza maniakalna w chorobie afektywnej dwubiegunowej czy dysregulacja dopaminergiczna wywołana lekami stosowanymi w leczeniu choroby Parkinsona).

Podstawową metodą leczenia jest psychoterapia indywidualna lub grupowa. Pomocna jest też farmakoterapia prowadząca do zmniejszenia libido, redukcji obsesyjnych myśli oraz redukcji napięcia emocjonalnego.

 

Ilona Siuda